Czy zastanawialiście się kiedyś z czego składa się dach? Ile elementów potrzebujemy, aby stworzyć trwałą bezpieczną konstrukcję?

Już śpieszymy z odpowiedzią - dach jest konstrukcją złożoną z wielu części, których liczba zależy przede wszystkim od stopnia skomplikowania jego architektury. Każda z nich ma do spełnienia inną, ważną funkcję. W efekcie gotowy dach nie tylko zabezpiecza dom przed negatywnym wpływem warunków atmosferycznych, ale także prezentuje się atrakcyjnie, stanowiąc estetyczne zwieńczenie całego budynku:

Połać dachowa – kiedy przyglądamy się dachowi, widzimy przede wszystkim właśnie jego połacie. Termin ten oznacza nachylone płaszczyzny, na których od zewnętrznej strony montowane jest pokrycie. Każda z takich powierzchni tworzy osobną połać. Ich liczba wynika bezpośrednio z architektury dachu.

Proste dachy jednospadowe posiadają więc jedną połać, popularne dachy dwuspadowe – dwie, a dachy kopertowe – cztery. W przypadku bardziej złożonych konstrukcji oddzielnych połaci może być jeszcze więcej.

Kalenica – to krawędź powstała na styku dwóch połaci. Przebiega ona w najwyższym punkcie dachu. Kalenica jest kluczowa dla poprawnej wentylacji całego budynku. To przez nią usuwane jest wilgotne powietrze gromadzące się w domu. 

Aby pod pokrycie nie dostawał się deszcz oraz zabrudzenia, kalenicę osłania się specjalnym, często ozdobnym zabezpieczeniem – tak zwanym gąsiorem. Więcej informacji o jego roli na dachu oraz rodzajach gąsiorów można znaleźć w osobnym

Szczyt – to fragment ściany domu, ograniczony połaciami, występujący w niektórych typach dachów. Od ich architektury uzależniony jest kształt szczytu. Przykładowo w przypadku popularnego dachu dwuspadowego będzie on trójkątny. W budownictwie historycznym szczyty były często bogato zdobione.  

Okap – to dolna, pozioma krawędź dachu, najczęściej wysunięta przed elewację budynku. Podstawowym zadaniem tego elementu konstrukcji jest osłonięcie ścian domu przed deszczem spływającym z połaci. W tym celu wzdłuż okapów zwykle montowane są rynny, odprowadzające wodę.

Naroże – połacie mogą stykać się ze sobą nie tylko w szczytowym punkcie dachu, ale również na jego rogach. W takim przypadku biegną one po skosach i nazywane są narożami. Podobnie jak w przypadku kalenic, osłania się je gąsiorami. Dodatkowo w miejscu styku naroży i kalenicy stosowane jest jeszcze specjalne zabezpieczenie – trójnik. Szczególnym przypadkiem jest dach czterospadowy – namiotowy. Pozbawiony jest on kalenicy, a wszystkie cztery naroża zbiegają się w jednym punkcie, na którym montuje się czwórnik.

Kosz -  wizualnie to część dachu stanowiąca przeciwieństwo naroża. Jest miejscem styku połaci schodzących się pod kątem rozwartym. Ta wklęsła przestrzeń bywa szczególnie narażona na działanie czynników atmosferycznych – między innymi łatwo gromadzi się w niej i zalega śnieg. Dlatego też powinna być dodatkowo zabezpieczona przed ich wpływem. 

Każda część dachu ma do spełnienia swoją własną, indywidualną funkcję. W efekcie są one w różnym stopniu narażone na warunki atmosferyczne. Aby więc nasz dach pozostał odporny na działanie pogody, musimy zadbać o odpowiednie zabezpieczenie wszystkich jego elementów.